ผู้รับเหมาก่อสร้าง ที่ต้องเลี่ยง VS ที่ต้องเลือก

สำหรับบางคน ‘บ้านสักหลัง’ ไม่ได้หมายถึงเพียงสิ่งปลูกสร้าง หากยังหมายรวมถึง ‘ครอบครัว ความรัก ความอบอุ่น’ และผู้คนยังหวังให้ ‘บ้าน’ เป็นที่พักพิงจวบจนบั้นปลายของชีวิต และสามารถส่งมอบเป็นมรดกจากรุ่นสู่รุ่น ดังนั้น เมื่อผู้เป็นเจ้าของบ้านริเริ่มจะก่อร่างสร้างบ้าน ย่อมคาดหวังและปรารถนาว่า การปลูกสร้างบ้านนั้นจะราบรื่นตั้งแต่กระบวนการแรกเริ่มจนถึงขั้นตอนสุดท้าย ทว่าการหาช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้าง มักกลายเป็นความหนักใจให้เจ้าของบ้านจำนวนไม่น้อย เนื่องจากไม่รู้ว่าจะคัดสรรช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างอย่างไร บ้างจึงประสบปัญหาระหว่างทางที่กำลังก่อสร้างบ้าน แต่สำหรับเจ้าของบ้านอีกจำนวนไม่น้อย สามารถใช้คำว่า ‘โชคดี’ เพราะสร้างบ้านได้อย่างลุล่วง ไม่ต้องเครียดหรือปวดหัวกับเรื่องกวนใจต่าง ๆ เพียงเพราะเรื่องการเลือกช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างนั่นเอง

ในที่นี้ เราขอแบ่งช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างเป็น  2 กลุ่มใหญ่ ๆ คือ ‘ช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างในนามบุคคล’ และ ‘ผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท’ ถามว่าปัจจัยใดที่ควรนำมาพิจารณาและเลือกช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้าง เราได้รวบรวมประเด็นสำคัญต่าง ๆ มาไว้ให้คุณประกอบการตัดสินใจ ไล่เลียงกันไปแต่ละหัวข้อความแตกต่าง ระหว่าง ‘ผู้รับเหมาก่อสร้างที่ต้องเลี่ยง กับ ผู้รับเหมาก่อสร้างที่ต้องเลือก’ … มีอะไรบ้าง ไปดูกัน

1. ขั้นตอนการดำเนินการปลูกสร้างบ้าน

การปลูกสร้างบ้านมีรายละเอียดหลายอย่าง อาทิ การออกแบบตัวบ้านและงานระบบ หรือการเลือกแบบบ้าน การเลือกวัสดุอุปกรณ์ การทำสัญญา การควบคุมงานก่อสร้าง ความเชี่ยวชาญในการติดตั้งวัสดุอุปกรณ์และงานระบบ เรื่อยไปจนถึงงานหลังการปลูกสร้างบ้าน เช่น งานตกแต่งภายใน งานจัดทำโรงจอดรถ งานตกแต่งพื้นที่รอบนอกตัวบ้าน งานออกแบบและตกแต่งสวน รวมทั้งการติดต่อกับหน่วยงานราชการและสถานบันการเงิน เป็นต้น

จากรายละเอียดข้างต้น ในกรณีว่าการจ้างช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างในนามบุคคล โดยเฉพาะช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ ที่ส่วนใหญ่มักทำงานรับเหมาต่อเติม หรืออาจเป็นช่างที่มีประสบการณ์ในการก่อสร้าง แล้วไต่เต้าขึ้นมาเป็นผู้รับเหมาก่อสร้าง เจ้าของบ้านต้องคิดให้ถี่ถ้วน เพราะเจ้าของบ้านควรมี ‘ความรู้’ เรื่องงานก่อสร้าง ทั้งยังต้องมี ‘ความสามารถและเวลา’ ใน ‘การคุมงาน’ ก่อสร้างด้วยตนเอง

ขณะที่ผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท มักให้บริการรับสร้างบ้านแบบครบวงจร ตั้งแต่มีแบบบ้านมาตรฐานให้เลือก หรือรับออกแบบบ้านใหม่ตามที่เจ้าของบ้านต้องการ มีทีมงานที่ครบครัน ตั้งแต่วิศวกร สถาปนิก โฟร์แมน และทีมช่างก่อสร้างที่เชี่ยวชาญเฉพาะทาง มีการเสนอราคาเป็นขั้นเป็นตอน แสดงรายละเอียดการใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างชัดเจน ทำสัญญาเป็นลักษณ์อักษร มีงวดงานชัดเจน ตลอดจนถึงบริการติดต่อหน่วยงานราชการและประสานงานเรื่องสินเชื่อด้วย

2. การควบคุมงบประมาณ

จากขั้นตอนการดำเนินการปลูกสร้างบ้านที่แตกต่างกันแล้ว มีความเป็นไปได้ว่า การว่าจ้างผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล น่าจะประหยัดกว่าการว่าจ้างผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท แต่นั่นไม่ใช่สำหรับเจ้าของบ้านที่มีความรู้เรื่องการก่อสร้าง ‘เพียงแค่ผิวเผิน’ เพราะการก่อสร้างบ้านเป็นช่องทางให้ผู้รับเหมาก่อสร้าง ‘ที่ไม่ดี’ เอาเปรียบเจ้าของบ้านจากความรู้ไม่เท่าทัน เพราะฉะนั้น อย่าเพิ่งมั่นใจว่าผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล จะมีราคาที่ประหยัดเสมอไป หลายครั้ง เจ้าของบ้านมักเลือกว่าจ้างผู้รับเหมาก่อสร้างรายที่ถูกที่สุดไว้ก่อน แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นบ่อย ๆ คือ ผู้รับเหมาก่อสร้างมักประสบภาวะขาดทุน (เพราะตีราคาการก่อสร้างเอาไว้ต่ำเกินไป เพื่อให้ได้งาน) บางรายอาจบริหารจัดการเงินไม่ดี เจ้าของบ้านจึงต้องเสียเงินเพิ่มเติมไปเรื่อย ๆ เพื่อให้งานเสร็จตามต้องการ จึงนำมาซึ่ง ‘เรื่องงบประมาณบานปลาย’

นอกจากนี้ การไม่ได้มีการกำหนดรายละเอียดของการใช้วัสดุอุปกรณ์ตั้งแต่ต้น โดยเจ้าของบ้านจะเลือกซื้อวัสดุอุปกรณ์ระหว่างการก่อสร้างไปเรื่อย ๆ กรณีนี้ หากเกิด ‘สถานการณ์ทางเศรษฐกิจเปลี่ยนแปลง’ ราคาสินค้าก็จะขึ้น ๆ ลง ๆ

ในทางตรงข้าม การรับบริการจากผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท ที่มองดูเหมือนว่าจะราคาสูงกว่าเมื่อแรกเริ่ม แต่การเสนอราคาและกำหนดรายละเอียดของการใช้วัสดุอย่างชัดเจนตั้งแต่เซ็นสัญญา ถือเป็นการควบคุมงบประมาณในระดับหนึ่ง ส่วนกรณีความผันผวนทางเศรษฐกิจ เนื่องจากเจ้าของบ้านได้เซ็นสัญญาและเลือกวัสดุอุปกรณ์ไว้ตั้งแต่แรกแล้ว บริษัทจึงมีหน้าที่ปลูกสร้างบ้านตามที่ตกลงกันไว้ให้แล้วเสร็จอย่างถูกต้องสมบูรณ์

3. มาตรฐานในการก่อสร้าง

ในการสร้างบ้าน เจ้าของบ้านย่อมคาดหวัง ‘เรื่องคุณภาพการก่อสร้าง’ การก่อสร้างบ้านที่ไม่ได้มาตรฐาน ไม่ใช่แค่ช่องทางการซิกแซ็กของผู้รับเหมาก่อสร้างในการเอารัดเอาเปรียบเท่านั้น หากยังนำมาซึ่ง ‘ความเสียหาย’ ที่อาจตามมาภายหลัง ดังนั้น หากเจ้าของบ้านตัดสินใจเลือกใช้ช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล เจ้าของบ้านต้อง ‘ใส่ใจเป็นพิเศษ’ ศึกษาหาข้อมูลความรู้และตรวจสอบการก่อสร้างบ้านแต่ละขั้นตอนอย่างละเอียด ไม่ว่าจะเป็นการถมดิน การตอกเสาเข็ม การทำโครงสร้างทั้งงานฐานราก โครงสร้าง งานเหล็ก งานระบบ งานสี ฯลฯ

สำหรับการว่าจ้างผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท ดังที่กล่าวไว้ว่ามักมีทีมงานที่ครบครัน เจ้าของบ้านจึงมักเบาใจขึ้นได้ ทั้งนี้ ‘ไม่ใช่’ ว่าเจ้าของบ้านควร ‘ปล่อยปละละเลย’ แต่ควรมีการสื่อสาร สอบถามรายละเอียดกับโฟร์แมนกันเป็นระยะ เพื่อทั้งตรวจสอบ ทำความเข้าใจ และอัปเดตความคืบหน้าของงานอย่างสม่ำเสมอ

4. ความน่าเชื่อถือ

‘ความน่าเชื่อถือ’ อาทิ ความเชี่ยวชาญ ประสบการณ์ และมาตรฐานในงานก่อสร้าง ตรวจสอบหลักแหล่งที่แน่นอนได้ สถานะทางการเงิน จำนวนงานที่ผู้รับในช่วงเวลานั้น จำนวนคนงานที่มี การจัดการกับปัญหาที่ไม่คาดคิดระหว่างก่อสร้าง การสังกัดสามาคมที่มีมาตรฐานรับรอง ฯลฯ เหล่านี้ เป็นรายละเอียดสำคัญที่ทำให้ผู้รับเหมาก่อสร้าง ‘ที่ขาดความรับผิดชอบ’ จำนวนไม่น้อย จบลงที่ ‘การทิ้งงาน’ มาแล้ว

ทว่าการว่าจ้างช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล ไม่ใช่เรื่องต้องหนักใจ เพียงแต่เจ้าของบ้านต้อง ‘มั่นใจ’ ในตัวผู้รับเหมาก่อสร้างรายนั้น ๆ เช่น ตรวจสอบประวัติที่แท้จริงได้ มีผลงานจริง ๆ ให้ตรวจสอบ มีคนรับรองที่ไว้ใจได้ ทำสัญญาว่าจ้างที่รัดกุม เป็นต้น

ส่วนผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท นอกจากจะมีสถานประกอบการที่แน่นอน มีผลงานที่ตรวจสอบได้แล้ว บรรดาบริษัทที่ได้มาตรฐานยังสังกัด ‘สมาคมธุรกิจรับสร้างบ้าน’ ซึ่งการันตีการสร้างบ้านของบริษัทต่าง ๆ ไว้กว่า 10,000 หลัง ที่สำคัญ บริษัทในสมาคมจะมีการบริหารและบริการเป็นระบบ พร้อมด้วยผู้เชี่ยวชาญและทีมงานมืออาชีพ กล่าวได้ว่า สมาคมธุรกิจรับสร้างบ้านช่วยยกระดับการสร้างบ้านของแต่ละบริษัทในสังกัดให้เป็นไปตามมาตรฐาน และมีความน่าเชื่อถืออีกขั้น

5. วิสัยทัศน์ ความใส่ใจ และความรับผิดชอบ ต่อลูกค้า และสังคม

ประเด็นนี้เป็น ‘หัวข้อพิเศษ’ สำหรับผู้รับเหมาก่อสร้างบางเจ้าหรือบางบริษัทเท่านั้น แต่สำคัญสำหรับปัจจุบันและอนาคต เพราะผู้รับเหมาก่อสร้าง โดยเฉพาะรูปแบบบริษัท หันมาให้ความสำคัญกับงานก่อสร้างด้วยการใช้วัสดุที่ทดแทนการทำลายธรรมชาติ โดยเฉพาะไม้ โดยบริษัทรับสร้างบ้านเหล่านี้ มักจะมีข้อมูลเกี่ยวกับวัสดุใหม่ ๆ ที่ทันกับการเปลี่ยนไปของเทรนด์สิ่งแวดล้อมโลก จึงมักนำข้อมูลดี ๆ มาแนะนำให้กับเจ้าของบ้าน ถือเป็นความใส่ใจและรับผิดชอบต่อสิ่งแวดล้อม ที่สร้างความแตกต่างให้กับบริษัท

‘ผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล’ ย่อมแตกต่างกับ ‘ผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท’ อย่างเลี่ยงไม่ได้ การว่าจ้างช่างหรือผู้รับเหมาก่อสร้างรายเล็ก ๆ หรือในนามบุคคล อาจเป็นตัวเลือกที่ ‘ใช่’ สำหรับเจ้าของบ้านที่มีความรู้เรื่องงานก่อสร้างทั้งระบบครบวงจร การว่าจ้างผู้รับเหมาก่อสร้างรูปแบบบริษัท อาจเป็นคำตอบที่ ‘จบ’ สำหรับเจ้าของบ้านที่ไว้วางใจผลงานของบริษัทรับสร้างบ้านนั้น ๆ สิ่งสำคัญคือ ‘ความรอบคอบรอบด้าน’ ระหว่างการพิจารณาและตัดสินใจนั่นเอง